„Hejt” od strony prawnej
Jeśli ktoś anonimowy obraża inną osobę na forum, odpowiadając na jej również anonimowy komentarz, nie daje to podstaw do chronienia dóbr osobistych. Obraza musi zostać wyrażona przy użyciu nazwisk lub wpis musi być tak sformułowany, by było wiadomo, o kogo chodzi.
Pomiędzy autorem obraźliwej treści a jego odbiorcą zazwyczaj pojawia się jakiś pośrednik – dostawca hostingu czy platform służących do publikacji tekstu. Ma on władzę nad zamieszczoną treścią, może np. usunąć komentarz lub sprawdzić IP autora. Wspominani pośrednicy nie odpowiadają za zamieszczoną treść, jeśli nie mają świadomości jej bezprawności. Z chwilą, z którą się to zmienia, ponoszą oni odpowiedzialność na równi z autorem wpisu – „w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnych charakterze danych”.
W opisanej sytuacji można skorzystać z dwóch ścieżek postępowania: karnej oraz cywilnoprawnej.
- Postępowanie karne (dwie opcje):
- pierwszym przestępstwem jest pomówienie, przewidziane w art. 212 KK: kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Z uwagi na fakt, iż w świetle aktualnego stanowiska orzecznictwa Internet stanowi środek masowego komunikowania, w takim przypadku będzie miała zastosowanie surowsza odpowiedzialność karna z karą pozbawienia wolności do roku włącznie.
- drugim przestępstwem jest zniewaga, przewidziana w art. 216 §2 KK, zgodnie z którym kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
- Ściganie obydwu przestępstw odbywa się z oskarżenia prywatnego.
- Podanie tylko pseudonimu/nicku, nawet w przypadku portali nie wymagających uprzedniej rejestracji związanej z podaniem danych osobowych, nie przekreśla uzyskania danych autora wpisu. Przy dokonywaniu bowiem każdego takiego wpisu zapisywany jest na serwerze serwisu numer IP komputera autora. Należy zwrócić się do administratora portalu o ujawnienie tego numeru. Należy pamiętać, że w razie odmowy ze strony administratora pokrzywdzony ma prawo zwrócić się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, który może wydać decyzję nakazującą ujawnienie danych.
- Kolejnym krokiem po uzyskaniu numerów IP jest wystąpienie do Prokuratury z wnioskiem o ustalenie danych personalnych osób, którym te numery zostały przypisane. W przypadku odmowy ze strony Prokuratury istnieje możliwość zwrócenia się do Policji.
- Gdy znajdziemy się w posiadaniu w/w danych, możemy wnieść prywatny akt oskarżenia przeciwko autorowi wpisu.
- Postępowanie cywilnoprawne:
- Obrażanie danej osoby na forum internetowym może zostać zakwalifikowane także jako naruszenie dóbr osobistych, znajdujących się pod ochronąprawa cywilnego, w szczególności czci, na którą składają się: dobre imię (cześć zewnętrzna) i godność (cześć wewnętrzna). W takim przypadku przysługują środki ochrony przewidziane w art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego, obejmujące możliwość żądania od osoby, która dopuściła się naruszenia:
- usunięcia skutków naruszenia naszej, w szczególności poprzezzłożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie
- zadośćuczynienia pieniężnego
- zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny
- Kodeks postępowania cywilnego wymaga od autora pozwu dokładnych informacji o pozwanym – w tym jego adresu. Co oczywiste – zdobycie tych informacji znając tylko pseudonim jakiejś osoby może być trudne, ale nie jest niemożliwe. Jak wcześniej wspomniano – należy zwrócić się do pośrednika, aby uzyskać adres IP i inne dane autora. Jednak informacje te (będący zwykle danymi osobowymi) podlegają ochronie i mogą być udostępniane tylko na podstawie przesłanek przewidzianych przez prawo.
- Zazwyczaj pośrednicy odmawiają i trzeba się na ich decyzję skarżyć do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Jeśli okaże się, że pośrednik nie dysponuje pełnymi danymi osobowymi, tylko adresem IP, należy się zwrócić do operatora telekomunikacyjnego (można go zidentyfikować na podstawie adresu IP), który świadczył usługę dostępu do Internetu osobie publikującej obraźliwy wpis z pytaniem, komu przypisano ten konkretny adres IP.
- Pozew określający żądanie i przedstawiający jego uzasadnienie należy złożyć wsądzie okręgowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która dopuściła się naruszenia dobra osobistego. Od pozwu należy uiścić opłatę w wysokości 600 zł.