Umowa jest podstawową formą zawarcia i uregulowania stosunku zobowiązaniowego między stronami. Dwie osoby swobodnie w granicach prawa oraz zgodnie z zasadami współżycia społecznego decydują jak ma wyglądać łączące ich zobowiązanie. Jednakże stosunek zobowiązaniowy jest niejednokrotnie ukształtowany również przez tzw. wzorce umowne, czyli w szczególności: ogólne warunki umów, wzory umów bądź też regulaminy, które są często narzucane kontrahentom,
Czym są zatem wzorce umowne? W Kodeksie cywilnym w art. 384 nie znajdziemy na to odpowiedzi, ponieważ ustawodawca poprzestał jedynie na przykładowym wyliczeniu jego rodzajów. Z prawnego punktu widzenia pomiędzy ?ogólnymi warunkami umowy?, ?regulaminami? bądź ?wzorami umowy? nie ma żadnej różnicy, a wybór jednego z nich jest zazwyczaj kwestią zwyczaju. Dla przykładu można podać, iż pojęcie ?ogólne warunki umów? jest najczęściej stosowane przez ubezpieczycieli, a pojęcie ?regulaminy? przez banki, choć de facto nie ma pomiędzy nimi różnicy. Czasami jednak pojęciem ?wzór umowy? określa się jedynie formularz obejmujący treść umowy, a pojęcie ?ogólne warunki umów? bądź ?regulamin? odnosi się do zbioru postanowień znajdujących się w odrębnym dokumencie ? rozróżnienie to jest jednak rzadko stosowane.
Podejmując się próby zdefiniowania pojęcia wzorca umownego należy przede wszystkim wskazać, że są to klauzule sformułowane przez jedną ze stron przed zawarciem umowy, a więc z góry, przeznaczone do masowego zastosowania, na które druga strona nie ma wpływu. Wzorzec umowny stanowi więc jedynie pewne ogólne pojęcie zbiorcze, a regulaminy, wzorce umów, ogólne warunki umów, klauzule standardowe to najczęściej spotykane w obrocie jego przykłady.